کودتای ۲۸ مرداد بهانه ای برای رجوع به فرهنگ سیاسی جامعه ایرانی/28 مرداد روز خیانت امریکایی ها و جشن شعبان بی مخ ها

دلایل رخ دادن کودتای ۲۸ مرداد می تواند متعدد باشد چه داخلی و چه خارجی ازجمله اهمیت نفت-ترس از نفوذ شوروی در ایران-نقش خانواده سلطنتی-اشتباهات دولت مصدق و ...

ولی نکته ای که در اغلب تحلیل هایی که از کودتا ۲۸ مرداد کمتر دیده می شود نقش فرهنگ سیاسی مردم ایران هست یعنی اینکه چرا پس از هر تلاشی برای موفقیت و پیشرفت کشور ، این تلاش شکست می خورد و باز استبداد و شکست و سرخوردگی شکل می گیرد

به عنوان مثال شکست نهضت نوپای مشروطیت و ظهور استبداد رضاخانی و یا شکست جنبش ملی کردن صنعت نفت و نظام مشروطیت حقیقی در زمان مصدق و برقراری دیکتاتوری محمدرضاشاه و یا رویدادهای تاریخی پس از انها که مجال گفتن نیست

نکته جالب در تمامی این حرکت های بزرگ این است که ابتدا مردم در همراهی و تشکیل آن حضور داشته و هزینه ها داده اند اما پس از مدت زمان کوتاهی شاهد انجام عکس العملی بر ضد آن و یا بی تفاوتی آنها در قبال آینده این حرکت ها و جنبش ها هستیم

چرا ملتی که در مقابل استبداد صغیر مقاومت میکند و آن را در هم میکوبد در مقابل کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ رضاشاه خاموش می شود؟

چرا همین ملت در قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ برای بازگشت مصدق جان فشانی می کند ولی پس از گذشت زمانی اندک در مقابل سقوط دولت مصدق عمل خاصی را انجام نمی دهد؟

نکته دیگری که در کودتا ۲۸ مرداد و سایر موارد همچون نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی ما ناظر برآن هستیم این هست که پس از گذشت مدت کوتاهی از اتحاد بین ملیون و مذهبیون ، جدایی شکل گرفته و حتی به کدورت و رقابت با همدیگر هم خواهند رسید

نکته اساسی و ناراحت کننده در بین این اتفاقات تلخ سیاسی تکرار تکرار و تکرار هر بار آن هست ودر این تکرارهای تلخ نقش شعبان بی مخ ها که نمادی از عدم اگاهی ملت ایران در برهه های سرنوشت ساز تاریخ است پررنگ تر می شود.

در ادامه به پاره ای از عوامل این اشتباهات تکراری تاریخ میپردازیم.

۱-نبود پیوستگی در حافظه تاریخی

۲-ضعف پیگیری ٬ تداوم و استقامت برای دستیابی به اهداف بلند ملی

۳- دلسردی و یأس پس از مشکلات و شکست های اولیه در اهداف و حرکات ملی و مردمی

۴-عدم درک گفتمانی بین نخبگان و عامه 

۵-اختلاف و همچنین عدم اجماع و ائتلاف مابین نخبگان

۶-  ...

و در آخر شاید دلیل وجود و همراهی همه این عوامل با ما نه تنها از هزار و چهارصد سال پیش بلکه از چند هزار سال قبل در نهاد و سرشت ما ملت ایران هست و همچنان تداوم دارد.

اما انسان همیشه به امیدواریش برای آینده ای بهتر از گذشته زنده هست پس ما همچنان زنده ایم و به تلاش هایمان ادامه خواهیم داد.

✍🏻:یعقوب شیخی