اهمیت دانشگاه و تحصیلات عالیه

چرا دانشگاه مهم است

گسترش آموزش عالی نهضتی جهانی است که حد و مرز نمی شناسد. این رویکرد باعث شده آموزش عالی به عنوان یک نقطه کانونی که پیشرفت جوامع را در سایر زمینه ها تسریع می کند توجه بسیاری را به خود جلب کند.

دلایل اهمیت دانشگاه و آموزش عالی مواردی است که به صورت مجمل ارائه می شود.

     1-  منافع اقتصادی دانشگاه :

به طور کلی، دانایی موتور اصلی رشد و ایجاد ثروت در دنیای امروز است و بیش از عوامل سنتی، نظیر کار و سرمایه، در توسعه ملی نقش دارد. تنها در صورت درونی شدن علم، فناوری و مجموعه ای از دانایی هاست که می توان به جایگاه مناسبی در عرصه اقتصاددست یافت وبا توجه به اینکه نهادهای علمی زیادی خارج از دانشگاه وجود ندارد، دانشگاه مهم ترین محور علمی و عملاً مهم ترین پایگاه رشد علم است.

اغلب اقتصاددانان معتقدند آموزش و مهارت شرط لازم برای نیل به رشد اقتصادی است. سرمایه گذاری در آموزش عالی از یک سو قدرت تولید نیروی کار را افزایش می دهد و از سوی دیگر و به دنبال آن، بهره وری ماشین آلات را افزایش می دهد.

2- عدالت :

عدالت همواره یکی از اصلی ترین اهداف جوامع بوده است هم اکنون آموزش عالی بیش از هر زمان دیگری محرک رشد اقتصادی کشور هاست و به همان میزان در برآورده کردن آرمان های اقشار کم درآمد جامعه و سهیم کردن آنان در فرصت های اقتصادی و اجتماعی اهمیت دارد چرا که تحقق این آرمان ها برای پیشبرد اهداف سیاسی و تحکیم روابط اجتماعی برای دولت ها از اهمیت زیادی برخوردار است.آموزش عالی به مثابه یک آسانسور اجتماعی، اصلی ترین وسیله ارتقا و تحرک اجتماعی فرزندان متعلق به اقشار پایین جامعه یا گروه های محروم است. از این رو، دسترسی به آموزش عالی یکی از مهم ترین عوامل در بهبود وضعیت عدالت در جامعه محسوب می شود.

  3-ارزیابی جامعه:

 ارزیابی یکی از مهم ترین ابزارها برای ارتقای پاسخگویی در جامعه است. نظام آموزش عالی نه تنها باید عملکرد خود بلکه کاستی ها و چالش های پیش روی محیط پیرامونش را نیز رصد کند.می توان گفت در شرایط جدید جهانی، علم مسوولیت عمومی رفاه بشریت را بر عهده دارد. واقعیت این است که هیچ کشوری بدون داشتن موسسات آموزش عالی و پژوهشی مناسب و اعضای هیات علمی مجرب، که موجب به وجود آمدن قشری نقاد، ماهر و تعلیم دیده می شوند و به ارزیابی مستمر جامعه می پردازند و نسبت به مسائل و مشکلات آن راه حل ارائه می دهند، نمی تواند به توسعه دورن زا و پایدار دست یابد.

  4-منافع اجتماعی دانشگاه:

آموزش عالی هزینه های اجتماعی از قبیل هزینه دستگاه قضایی، انتظامات و پلیس را کاهش داده و منافع اجتماعی مانند ارتقای سطح بهداشت و محیط زیست و تنظیم رشد جمعیت را افزایش می دهد. به علاوه، تحصیل در دانشگاه قدرت تفکر را در جوانان بارور کرده و پرورش می دهد.

بنابراین منافع آموزش عالی را نبایدفقط از دریچه تنگ هزینه فایده اقتصادی مشاهـده کـرد. گسترش آموزش عالی برای ساختن جامعه ای بهتر و انسانی تر، لازم است.

  5-منافع فردی:

به طور کلی برای افرادی که در جایی مشغول به کار نیستند، آموزش دیدن در سطح بالاتر، مطمئن ترین راهی است که آنها را قادر می سازد با شرایط برابر به عنوان یک شهروند مشارکت جو، ورود خود را به عرصه اجتماع و اقتصاد اعلام کنندبا پیشرفت و گسترش بخش های مختلف اقتصادی (صنعت، کشاورزی و خدمات) نیاز به افراد متخصص برای گرداندن این بخش ها به شکل روزافزونی خود را نشان می داد و دارندگان این تخصص ها که عموماً در دانشگاه ها پرورش می یافتند به دلیل نیاز اجتماعی و اهمیت حرفه شان از مزایای زیادی از جمله درآمد بیشتر، نرخ بیکاری کمتر، اوقات فراغت بیشتر و منزلت اجتماعی بالاتر برخوردار شدند.بنابراین برنامه ریزی برای ورود به دانشگاه یکی از اصلی ترین اهداف فردی زندگی در جوامع مدرن محسوب می شود و ارزش آن را دارد که افراد برای آن وقت صرف کنند.

دستیابی به مدرک دانشگاهی امکان دسترسی به فرصت های بیشتر را فراهم می کند. از این رو دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشورها با خیل جوانانی مواجه می شوند که تضمین آینده خود را در آموزش عالی می جویند. در این محیط، امکان شناخت افراد فرهیخته، لذت بحث و مصاحبت با استادان و بزرگان علم و دانش، زندگی اجتماعی پرنشاط دانشجویان و هم سن و سالان، استفاده از امکانات ورزشی و فعالیت های فوق برنامه، گردش علمی و کسب تجارت ارزشمند فراهم می شود.

حالت ایده آل این است که راهیابی به تمامی اشکال آموزش عالی باید برای تمامی کسانی که تحصیلات متوسطه را به پایان رسانده اند یا حائز شرایط هستند بدون توجه به سن، جنس و سایر ویژگی های اجتماعی آنها آزاد و آسان باشد و دسترسی به آموزش عالی به مثابه یک حق قلمداد شود.

 

میثم شاکری

کارشناس ارشدمدیریت منابع انسانی

مدرس دانشگاه